Środowiska – Zwyczaje – Cywilizacje
 
Lekcja religii
Leonard Przybysz
Powyższy obraz przedstawia lekcję katechezy, najprawdopodobniej w salce parafialnej w jakiejś wiosce. Skromność, godność, ogłada – te słowa niemal automatycznie nam się narzucają, kiedy podziwiamy ten czarujący obraz. Centralną postacią jest tutaj ksiądz. Aby przyciągnąć do siebie dzieci, kapłan nie skacze ani nie tańczy, jak to mają w zwyczaju niektórzy dzisiejsi katecheci… Bardzo poważnie traktuje te lekcje, bo wie, że tylko w ten sposób może przygotować dzieci do trudów i obowiązków, jakie czekają je w dorosłym życiu. Dziecko bowiem od najmłodszych lat trzeba uświadamiać, że życie na ziemi to nie wieczna zabawa, ale padół łez, który nas przygotowuje do radości Nieba. Kapłan wyjaśnia prawdy wiary katolickiej, w które sam głęboko wierzy. Dzieci patrzą na niego z podziwem. Ksiądz sprawdza stopień znajomości przekazanej uprzednio wiedzy religijnej. Stojąca pośrodku dziewczynka ze spuszczoną głową usiłuje znaleźć poprawną odpowiedź na zadane pytanie, zaś chłopiec z podniesionym palcem jakby mówił z radością: znam odpowiedź!

W dziecięcych fizjonomiach manifestuje się niewinność, ale także ciekawość właściwa ich wiekowi. Głębokie poruszenie wywołane w ich duszach podczas takich lekcji naznacza je na całe życie…

To właśnie tam, gdzie są mocne więzi rodzinne i religijne, wzmacnia się organiczne społeczeństwo poprzez praktykowanie prawa Boskiego i naturalnego. W tego typu ludowych środowiskach i dobrych chrześcijańskich rodzinach rodziły się powołania do stanu duchownego, które tak przyczyniało się do ekspansji Ewangelii na całym świecie.

Zaciekawieni rodzice obserwują zachowanie swoich dzieci. Być może dostrzegają w nich przyszłych kaznodziejów lub mówców, którzy przyczynią się do podnoszenia znaczenia rodziny w społeczeństwie… Czy będą mniej lub bardziej zamożni, nie ma to większego znaczenia, ponieważ najważniejsze są zasady, które stanowią rację bytu i wpływają na moralny rozwój społeczeństwa. Oto przykład, jakiego dzisiaj potrzebuje dekadenckie społeczeństwo!