Prawie 2/3 Polaków deklaruje, że w ich rodzinach przed wigilijną kolacją odmawia się modlitwę i odczytuje fragment Pisma Świętego o narodzeniu Jezusa – wynika z najnowszych badań Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Powszechnie przestrzegany jest również post – obecnie raczej zwyczajowo niż z powodu religijnego nakazu.
W zdecydowanej większości polskich rodzin śpiewa się również kolędy, wysyła kartki świąteczne, przygotowuje zwyczajową liczbę potraw a także oczekuje z rozpoczęciem kolacji na pierwszą gwiazdkę, bierze udział w Pasterce i wkłada siano pod obrus. Według CBOS, powszechność tych zwyczajów wskazuje na silne powiązanie tradycji rodzinnych i religijnych oraz trwałość w kulturze narodowej.
Opłatkiem podzieli się 99 proc. Polaków. Tyle samo złoży sobie życzenia i spożyje tradycyjne, wigilijne potrawy. Niemal tyle samo, bo aż 98 proc. Polaków przystroi choinkę w swoich domach, a aż 95 proc. zamierza zachowywać post w Wigilię. Ponadto 91 proc. spośród nas przygotowuje dodatkowe nakrycie na stole dla niespodziewanego gościa.
Odmawianie modlitwy i czytanie fragmentu Pisma Świętego o Bożym Narodzeniu deklaruje 65 proc. Polaków. W okresie świątecznym 61 proc. odwiedza groby osób bliskich. Natomiast 1/3 zaprosi na Wigilię osoby samotne lub ubogie.
Badania CBOS-u, nie potwierdzają obaw, że najmłodsze pokolenie Polaków coraz częściej stykające się z „marketingową wersją” Bożego Narodzenia odrzuci część zwyczajów wigilijnych i wprowadzi nowe. Porównanie rozpowszechnienia tych zwyczajów w rodzinach respondentów z poszczególnych grup wiekowych wskazuje iż, trzon tradycji bożonarodzeniowej dla młodych i starszych Polaków jest wspólny. Tworzą go: dzielenie się opłatkiem, składanie sobie życzeń, spożywanie tradycyjnych potraw, ubieranie choinki i przygotowanie dodatkowego nakrycia na wigilijnym stole dla niespodziewanego gościa. Bardzo silną i niezależną od wieku tradycją jest również zachowanie postu w Wigilię – podkreślają eksperci CBOS.
Młodzi ludzie w wieku 18-34 lata rzadziej niż pozostali zapraszają na Wigilię osoby samotne lub ubogie, rzadziej też oczekują z rozpoczęciem kolacji na pierwszą gwiazdkę. Według CBOS, pokolenie to najrzadziej spośród dorosłych pielęgnuje zwyczaj śpiewania kolęd czy odmawiania modlitwy przed wigilijną kolacją, który najczęściej przestrzegany jest w rodzinach osób najstarszych, mających 65 lat i więcej. Zdaniem badaczy CBOS wskazuje to na prawdopodobny spadek powszechności tych zwyczajów w społeczeństwie w ciągu najbliższych kilkunastu lub kilkudziesięciu lat.
Tylko 3 proc. badanych przyznało, że w ich domach pojawiły się w ostatnich latach nowe zwyczaje, np. dekoracje świąteczne domu i drzewek w ogrodzie, wywieszanie na drzwiach świątecznych wianków lub wprowadzanie nowych potraw na stół wigilijny. Ponadto coraz częściej Polacy składają sobie życzenia świąteczne za pomocą esemesów i Internetu, rzadziej natomiast wysyłają tradycyjne kartki świąteczne.
Badanie przeprowadzono w dniach 2-9 grudnia 2009 r. na liczącej 1046 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych Polaków.
Źródło: KAI