Święto Przemienienia Pańskiego upamiętnia wydarzenie znane nam z kart Ewangelii. Wspominają o nim wszyscy trzej synoptycy: Mateusz, Marek i Łukasz oraz apostoł Piotr w swoim drugim liście.

Pod koniec publicznej działalności Chrystus Pan zabrał ze sobą apostołów Piotra, Jana i Jakuba na górę Tabor. Tam im się ukazał w chwale Niebieskiej, w towarzystwie Mojżesza i Eliasza. Jego postać jaśniała niezwykłym blaskiem. W trakcie wizji pojawił się obłok, który okrył Mesjasza oraz obu starotestamentowych mężów Izraela. Był to czytelny znak dla każdego Żyda, bowiem w Starym Testamencie obłok często towarzyszył objawieniom Jahwe. Apostołowie usłyszeli także głos Boga, płynący z obłoku: To jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie, Jego słuchajcie (Mt 17,5).

Trzej uczniowie mocno się przestraszyli, gdyż po raz pierwszy tak bezpośrednio zetknęli się z rzeczywistością niebiańską. Zobaczyli Mistrza w Jego prawdziwej naturze i istocie, choć niewątpliwie Pan Jezus odkrył przed nimi tylko tyle, ile byli w stanie wówczas znieść.

To wydarzenie miało niewątpliwie umocnić Apostołów w wierze. Przygotować na zbliżające się aresztowanie, Mękę i Śmierć Mesjasza, a potem Jego Zmartwychwstanie.

Święto Przemienienia Pańskiego najwcześniej obchodzono na Wschodzie. Już w IV wieku znane było wśród chrześcijan armeńskich. Z nieco późniejszego okresu pochodzą informacje na temat liturgicznego uczczenia przemiany na górze Tabor w Syrii oraz w niektórych rejonach Bizancjum. Z kolei pierwsze udokumentowane lokalne obchody święta na Zachodzie miały miejsce w X wieku. W Polsce przypadki takie odnotowano w XI stuleciu. Warto dodać, że do popularyzacji święta w świecie zachodnim przyczynili się benedyktyni z Cluny. W 1132 roku obchody Przemienienia Pańskiego zostały na stałe wpisane do kalendarza liturgicznego kongregacji.

Zaprowadzenie święta Przemienienia Pańskiego jako obowiązującego w całym Kościele katolickim zawdzięczamy papieżowi Kalikstowi III. Uczynił to po zwycięskiej dla chrześcijan bitwie rozegranej w lipcu 1456 roku u bram Belgradu. W trakcie zbrojnej rozprawy wojska chrześcijańskie do walki powiódł sam św. Jan Kapistran. Jako termin celebracji Ojciec Święty Kalikst III wyznaczył dzień 6 sierpnia.