Józef Melchior Sarto urodził się 2 czerwca 1835 r. w Riese w pobliżu Treviso we Włoszech jako drugie dziecko wśród dziesięciorga rodzeństwa. Ukończywszy chlubnie szkoły i seminarium duchowne otrzymał w 1859 święcenia kapłańskie. Następnie był wikarym a później proboszczem w rodzinnej diecezji. W 1884 roku papież Leon XIII mianował ks. Sarto biskupem Mantui.
Jako pasterz diecezji umiał być dla wszystkich życzliwym ojcem, ale także był stanowczy, kiedy tego wymagała chwała Boża. Świecił swojemu duchowieństwu przykładem modlitwy, ubóstwa i gorliwości kapłańskiej. Wielką wagę przywiązywał do formacji kandydatów do kapłaństwa w seminarium duchownym. Osobiście zwizytował wszystkie kościoły i parafie diecezji, by się przekonać naocznie o ich potrzebach materialnych i duchowych.
W 1892 roku Leon XIII mianował biskupa Józefa Sarto patriarchą Wenecji i kardynałem Kościoła. W nowej diecezji rozwinął akcję katechizacji, by ożywić ją we wszystkich parafiach. W seminarium wprowadził studia biblijne, historię Kościoła i ekonomię społeczną. Rozpoczął akcję oczyszczania muzyki kościelnej z elementów świeckich, jakie powszechnie wówczas wdarły się do liturgii.
Podczas konklawe po śmierci Leona XIII wydawało się, że papieżem zostanie kard. Rampolla, dotychczasowy sekretarz stanu. Jednak dzięki wetu Cesarza Franciszka Józefa I, przekazanemu przez Księcia Kardynała Puzynę z Krakowa, możliwy był wybór kard. Sarto. Nastąpiło to 4 VIII 1903 r., a 9 VIII został koronowany przyjmując imię Piusa. Weto zgłoszone przez Cesarza Franciszka Józefa było ostatnim w historii Kościoła, bowiem już w styczniu 1904 r. św. Pius X zniósł tę praktykę pod groźbą ekskomuniki.
Nowy papież rządził Kościołem przez 11 lat. Odznaczał się wielką dobrocią. Wielki papież i duszpasterz miłował nade wszystko Chrystusa, a swoim Dekretem o częstej Komunii Świętej zbliżył wiernych do Eucharystii jako źródła świętości. Świętość i mądrość św. Piusa X ustrzegły Kościół od błędów modernizmu i przyniosły owoce w wielu pożytecznych reformach: muzyki i śpiewu kościelnego, brewiarza, prawa kościelnego.
Na życie Kościoła wpływał Pius X w istotny sposób poprzez popieranie akcji katolickiej, konserwatywnego ruchu świeckich katolików oraz poprzez listy pasterskie. Święty Pius troszczył się też o pogłębianie ascetycznego i naukowego przygotowania Kapłanów. Pius X przywrócił także chorał gregoriańskiw nabożeństwach. Rozpoczął też opracowywanie Kodeksu Prawa Kanonicznego (Codex Iuris Canonici - CIC). W dotychczasowym Corpus Iuris Canonici poszczególne przepisy umieszczone były chronologicznie, a nie tematycznie. Komisja kardynalska, której św. Pius X zlecił to zadanie zdołała się z nim uporać dopiero za pontyfikatu jego następcy Benedykta XV w 1917 r. Kodeks z 1917 r. obowiązywał aż do 1983 r.
W 1905 roku ukazał się Katechizm Piusa X najpierw dla diecezji rzymskiej, potem dla całego Kościoła, z instrukcją o nauczaniu dzieci prawd wiary. Dekretem "Quam singulari Christus amore" określił wiek dzieci mogących przyjąć Komunię Świętą. Dekret ten zapoczątkował tradycję tzw. Wczesnej Komunii św., czyli przygotowania dzieci do Komunii św. w wieku przedszkolnym.
Święty Pius X postawił sobie za cel obronę Kościoła przed herezją modernizmu i liberalizmu. W 1907 roku wydał dekret „Lamentabili”, porównywany do wiekopomnego Syllabusa Piusa IX.
8 września 1907 św. Pius X wydał encyklikę "Pascendi Dominici Gregis" o Zasadach Modernistów.Potępiała ona nurty ideowe modernizmu - heretyckiej doktryny zakładającej "ewolucję" i zmienność dogmatów, kwestionującej Boski początek Kościoła i inne dogmaty naszej wiary. Kapłani zostali zobowiązani do składania antymodernistycznej przysięgi.
Pius X zmarł 20 sierpnia 1914 r. na początku I Wojny Światowej, której wszelkimi siłami chciał zapobiec. W 1954 r. Pius X zaliczony został w poczet Świętych przez Ojca Św. Piusa XII. Liturgiczne wspomnienie tego świętego pasterza przypada 21 sierpnia.
Źródło: tradycja.koc.pl, opoka.org.pl
