Kto z nas ma tak naprawdę pełną świadomość łączności pokoleń – taką jaką mieli niegdyś nasi przodkowie? Świadomość tego, że nie jesteśmy wyrwą i przypadkiem w historii, ale łaczymy się faktycznie: duchowo, przez naszą mentalność, tradycje i wreszcie – co nie mniej ważne, bo pozwala doświadczać w sposób fizyczny i zmysłowy tej łączności pokoleń – dobra materialne.

A iluż z nas należy do tych szczęśliwców, którzy w sposób świadomy i celowy pracują i wysilają się dla naszych wnuków i prawnuków? Jakże poetycko i baśniowo brzmią w tym kontekście słowa wypowiedziane przez francuskiego filozofa katolickiego Lou­isa de Bonalda: Dom ten był rezydencją moich rodziców i będzie kolebką moich potomków. W nim widziałem, jak starość cieszy się z moich pierwszych wysiłków i w nim zobaczę dzieciństwo próbujące swoich pierwszych kroków. Te pola były uprawiane przez moich rodziców i ja sam je uprawiam dla moich dzieci. Najlepsze wspomnienia, moje najsłodsze uczucia wiążą się z gorącą miłością, którą człowiek pała do swej posiadłości, i czynią go szczęśliwym, zapewniając jednocześnie spokój społeczny; powiem więcej, zapewniając wieczystość.

W krajach, w których prawo równego podziału zmusza dzieci do sprzedania wszystkiego, co im może przypominać ojców, nie ma rodziny – stwierdza de Bonald – Powiem więcej: nie ma właściwie społeczeństwa, ponieważ w każdym pokoleniu społeczeństwo kończy się i ponownie zaczyna. W tej sytuacji dzieci nie mają już powodu, aby pozostawać przy rodzicach i pracować za darmo, powiększając wspólne dobra, z których bracia, w przypadku śmierci ojca, i tak otrzymają tyle samo. Gdy tylko dzieci stają się zdolne do pracy, opuszczają dom ojcowski, szukając lepszych zarobków w innych gospodarstwach rolnych lub innych przedsiębiorstwach przemysłowych. W tym czasie rodzice starzeją się i wkrótce starość lub choroby uniemożliwiają im gospodarowanie w majątku. Z konieczności wyprzedają go więc po trochu lub zaniedbują. Kiedy rodzice umierają, dzieci przychodzą dzielić się tym, co zostało, przeklinając czasem ojca za to, że dopuścił do uszczuplenia ich posiadłości, albo też walcząc między sobą o spadek w sądzie, a serca stają się jeszcze bardziej podzielone niż sama ziemia.

Jeśli zaś matka – jedyny autorytet uznawany jeszcze przez dzieci i szanowany przez młodych – przeżyje swojego męża, co się z nią stanie? Osierocona przez męża, jest też opuszczona przez dzieci, które pozbawione punktu zaczepienia, udają się każde w swoim kierunku. Jest świadkiem sprzedaży małżeńskiego łoża, kolebki, w której usypiała swoje dzieci, domu, który zastąpił jej dom ojcowski i w którym miała nadzieję spędzić resztę życia. Zostaje sama, bez szacunku i godności, opuszczona jednocześnie przez rodzinę, którą wydała na świat oraz tę, z której pochodzi.

Wszyscy możemy dostrzec lub odczuć na własnej skórze skutki złego prawa dla mentalności współczesnego człowieka – szczególnie przeciętnego Polaka.

Pomyślmy, kto dzisiaj na przykład sporządza testamenty? Kto myśli o tym poważnie i przygotowuje się do tej chwili? Tymczasem niezałatwione albo źle załatwione sprawy spadkowe stają się coraz częściej przyczyną licznych nieporozumień i wojen w rodzinach. Myślenie: sprawiedliwie – czyli po równo – na dobre zakorzeniło się w mentalności naszego narodu.

Jeśli taką postawę uznamy za słuszną, to musimy uznać, że nie będzie już więcej miejsca na autorytet ojca, praktykowanie przez niego cnoty sprawiedliwości i odpowiedzialności za dom, żonę, dzieci i rodzinę…