Bazylika Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny i klasztor ojców Bernardynów w Leżajsku należą do najcenniejszych zabytków architektury sakralnej w Polsce. Tutejsze sanktuarium jest celem pielgrzymujących do słynącego łaskami cudownego obrazu Matki Bożej Pocieszenia. Rocznie odwiedza to niezwykłe miejsce blisko 250 tysięcy wiernych.

Kult Leżajskiej Pani sięga 1590 roku i związany jest z nadzwyczajnym wydarzeniem – miejscowemu piwowarowi Tomaszowi Michałkowi objawiła się Maryja ze św. Józefem. Bogurodzica przekazała mu takie słowa: Nie trwóż się Michałku, tu Boga swego, a Syna mego chwałę, i pomoc moją poznacie. Tom sobie miejsce obrała, abym na nim ludzi ratowała, i przed Synaczkiem zastępowała. Idźże tedy do starszego, co jest dozorcą tego miasta, powiedz mu, iż Syna mojego jest ta wola: aby imieniem moim kościół mi tu zbudowali, w którym by ludzie modląc się, mogli otrzymać przeze mnie to, czego by potrzebowali.

Po przedstawieniu treści objawienia przełożonemu klasztoru leżajskich Bożogrobców ks. Wojciechowi Wyszogradowi, który w owym czasie był proboszczem leżajskiej parafii, Michałek został... oskarżony o herezję i uwięziony.

Po wyjściu na wolność postawił w miejscu objawienia krucyfiks, do którego zaczęli pielgrzymować wierni. Aby położyć kres kultowi, opartemu na niesprawdzonych jeszcze przesłankach, ks. Wyszograd nakazał spalenie krzyża. Ogień jednak go nie strawił. Odtąd, uznawany za cudowny, stał się przedmiotem wielkiej czci. Później został umieszczony w przeszklonej kapliczce za głównym ołtarzem bazyliki, gdzie pozostaje do dziś.

W 1594 roku w leżajskim lesie stanął drewniany kościół pw. Zwiastowania NMP, w którym umieszczono obraz Madonny z Dzieciątkiem namalowany przez o. Erazma z klasztoru Bożogrobców. Wizerunek szybko zasłynął łaskami.

W 1608 r. do Leżajska przybyli bernardyni, by opiekować się pątnikami. Ich staraniem powstał pierwszy murowany kościół, zaś obecną, monumentalną świątynię wzniesiono w latach 1618-1628 z fundacji marszałka wielkiego koronnego Łukasza Opalińskiego.

W 1634 roku biskup przemyski Henryk Firlej uznał obraz Maryi za cudowny. Modlił się przed nim m.in. król Władysław IV. Opiece Matki Bożej Leżajskiej zawierzył wojsko polskie podczas „potopu” szwedzkiego ówczesny wojewoda ruski Stefan Czarniecki. Zasięg kultu Leżajskiej Pani w Polsce przedrozbiorowej był bardzo rozległy. W 1752 za zgodą papieża Benedykta XIV cudowny obraz został ukoronowany.

W 1981 roku Stolica Apostolska ustanowiła dzień 7 maja świętem Matki Bożej Leżajskiej Pani Pocieszenia.

DMB