Duchowa stolica Górnego Śląska – tak zwykło się mówić o Piekarach Śląskich. Od XVII wieku przybywają do tutejszego sanktuarium rzesze wiernych, by pokłonić się Matce Bożej, czczonej w cudownym obrazie.

Piekary, znane już z XII-wiecznych dokumentów historycznych, od 1303 roku posiadały niewielki drewniany kościółek pod wezwaniem św. Bartłomieja Apostoła. W jego bocznym ołtarzu mieścił się wizerunek Najświętszej Maryi Panny. Kiedy i skąd tu trafił, do dziś nie wiadomo.

Od samego początku jednak darzony był szczególną czcią wiernych, którzy często się przed nim modlili, ufając, że wyproszą dla siebie szczególne łaski. Widząc to, miejscowy proboszcz, ks. Jakub Roczkowski w 1659 r. przeniósł obraz do ołtarza głównego. Kiedy w 1676 roku w sąsiednich Tarnowskich Górach wybuchła epidemia cholery, mieszkańcy przybyli z pielgrzymką do Piekar. Zaraza ustąpiła, a tarnogórzanie ślubowali, że co roku będą wyruszać z pielgrzymką. Oni też jako pierwsi nazwali Piekarską Panią Mater Admirabilis – Matką Przedziwną. Cztery lata później, cesarz austriacki Leopold I Habsburg zwrócił się z prośbą o użyczenie obrazu do Pragi, w której szalała zaraza. 15 marca 1680 roku w uroczystej procesji obraz przeniesiono ulicami miasta, a epidemia wkrótce ustąpiła.

Sława wizerunku dotarła także na dwór królewski. Kiedy Jan III Sobieski udawał się pod Wiedeń, wstąpił do Piekar, by pomodlić się przed obrazem. Ofiarował wówczas sanktuarium złoty kielich, który do dziś przechowywany jest w kościelnym skarbcu. 

W okresie reformacji, w obawie przed profanacją, wizerunek kilkakrotnie ukrywano. W 1702 roku wywieziony został do opolskiego kościoła Świętego Krzyża, gdzie przebywa do dziś. W Piekarach wisi zaś kopia, otaczana większą czcią niż oryginał. W wymowny sposób skomentował to w XVIII wieku przeor zakonu jezuitów z Piekar, o. Jerzy Bellman: Nie pędzel tu mocen, ni praca człowieka, ni drzewo, ni płótno, jeno Duch Boży, który sobie to miejsce i ten lud upodobał.

Do Madonny Piekarskiej licznie pielgrzymują wierni, przede wszystkim ze Śląska, ale także z innych regionów Polski, a nawet z zagranicy. W okresie międzywojennym rozpoczęła się tradycja organizowania pielgrzymek stanowych kobiet i dziewcząt (na uroczystości Wniebowzięcia NMP – 15 sierpnia) oraz mężczyzn i chłopców – w ostatnią niedzielę maja. Pielgrzymka stanowa mężczyzn do piekarskiego sanktuarium, gromadząca tysiące wiernych, stanowi fenomen w skali europejskiej.

Podczas swojej drugiej pielgrzymki do Polski w 1983 roku Ojciec Święty Jan Paweł II nadał Piekarskiej Pani tytuł Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej. Warto przypomnieć, że wśród wiernych, którzy odwiedzili sanktuarium, była też bł. Matka Teresa z Kalkuty, która przybyła do Piekar w lipcu 1986 roku.

DMB