22 października 2020 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją ustawy dopuszczającej tzw. aborcję eugeniczną. W tym samym dniu rozpoczęły się masowe protesty feministek i ich zwolenników. Bardzo szybko obiektem ataków stał się także Kościół katolicki. Okazało się, że „formą protestu” jest nie tylko rzucanie z wściekłością w przestrzeń publiczną wulgaryzmów, ale także dewastacja obiektów kościelnych. To jednak jeszcze nie wszystko – wkrótce pojawiła się idea apostazji – jako trwałej formy zerwania relacji z Kościołem.

Feministki ukuły hasło „narodowej apostazji”. Tym samym granice agresji i absurdu zostały mocno przesunięte. Apostazja została potraktowana jako banał, jako coś, co jest wyrazem aktualnej mody.

Czym jest apostazja? Słowo to, wywodzące się z greckiego apostasia – odstępstwo, oznacza dobrowolne, świadome i całkowite odejście od wiary człowieka ochrzczonego (może też oznaczać porzucenie stanu duchownego po wyższych święceniach – apostazja ab ordine lub z zakonu po ślubach wieczystych – apostazja a religione).

Trzeba jednoznacznie powiedzieć, że ten rodzaj odstępstwa od wiary zawsze w Kościele był uważany za najcięższe przestępstwo. Apostaci, zwani także w okresie pierwszych prześladowań lapsi, byli surowo karani przez władze kościelne. W stosunku do nich używano kar degradacji lub ekskomuniki.

Aktualnie obowiązujący Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 roku określa apostazję jako „całkowite porzucenie wiary chrześcijańskiej” (kan. 751). Zachowana została w nowym prawie kościelnym kara ekskomuniki wiążącej mocą samego prawa w stosunku do apostaty (kan. 1364 § 1). Dodatkowe kary dotykają osoby duchowne (kan. 1336 § 1 n. 1–3).
Apostazja stanowi zawsze grzech ciężki i bardzo poważne wykroczenie moralne. Wynika to z wielkości powołania chrześcijańskiego – wielkości i bezcenności daru, którym człowiek został obdarowany i którym – poprzez apostazję – dobrowolnie wzgardził.

Trzeba w tym miejscu na chwilę spojrzeć na rzeczywistość wiary. Jest ona w pierwszym rzędzie darem Boga. To właśnie ten dar zostaje brutalnie odrzucony przez apostatę.
Zazwyczaj spoglądamy na rzeczywistość wiary poprzez pryzmat naszego wysiłku, naszego poznania intelektualnego, naszej pobożności. Rzadko jednak zauważamy, że to, co czynimy, jest w istocie próbą odpowiedzi na niezrównany wysiłek Boga. Św. Jan Paweł II przypomina nam tę prawdę w Liście Apostolskim Tertio Millennio Adveniente: Wcielenie Syna Bożego świadczy o tym, że Bóg szuka człowieka.

Akt apostazji jest w tej perspektywie aktem arogancji wobec tego działania Bożego, jest aktem swoistej pogardy wobec Miłości, która zstąpiła na ziemię.

Warto spojrzeć też na jeszcze jeden aspekt. Katolicyzm podkreśla, że akt wiary zostaje utrwalony w sakramencie chrztu świętego. Wiara integralnie wiąże się z chrztem, jest jego warunkiem, a chrzest jest swoistym wyznaniem wiary. Katechizm Kościoła przypomina: Chrzest zawsze wiąże się z wiarą: „Uwierz w Pana Jezusa, a zbawisz siebie i swój dom” – oświadcza św. Paweł strażnikowi w Filippi. Opowiadanie mówi dalej: Natychmiast przyjął chrzest wraz z całym swym domem (Dz 16,31–33).

Chrzest ma charakter pieczęci, która jest nienaruszalna. Dlatego trwałość tego sakramentu sprawia, że nawet ten, kto rezygnuje z wiary, pozostaje nadal ochrzczonym.

Dlaczego warto o tym wspomnieć? By uzmysłowić sobie jak bardzo radykalny jest Bóg, który obdarowuje człowieka wiarą i wchodzi z nim we wspólnotę poprzez chrzest. To jest radykalizm miłości – absolutnie nieodwołalnej ze strony Boga. Ale w tym kontekście tym bardziej dramatyczna staje się decyzja człowieka, który mówi Bogu „nie”. To jest wzgarda i pogarda. Dlatego, obiektywnie patrząc, akt apostazji zawsze jest grzechem ciężkim.

Zaangażowanie Boga, które sprawia, że chrzest pozostaje nienaruszalną pieczęcią w człowieku, pozwala zrozumieć to, że miłość Boga „nie pamięta złego”. To znaczy, Bóg pozwala apostacie wrócić do Siebie. Mimo że człowiek próbuje powiedzieć Bogu swoje nienawistne „nie” jako kategoryczne i nieodwołalne, Bóg nie cofa Swojej miłości. Zawsze można powrócić do wspólnoty z Bogiem w Kościele.

Wydarzenia z jesieni 2020 roku w naszym kraju odsłoniły niewątpliwie swoistą erozję polskiego etosu wiary. To, co dla wielu było monolitem jako dawne przedmurze chrześcijaństwa, dzisiaj okazało się nadwyrężoną konstrukcją. Jednak najbardziej przerażający jest fakt banalizacji tego aktu wyrzeczenia się Boga. I wobec tej właśnie banalizacji tym mocniej uderzają mnie słowa św. Pawła Apostoła: Nie łudźcie się: Bóg nie dozwoli z siebie szydzić (Gal 6,7–8a).

Bóg nie dozwoli z siebie szydzić, nawet jeśli ktoś w Niego nie wierzy…