Wśród wszystkich pokarmów, które Bóg nam dał, chleb jest najbardziej niezbędny. Pismo Święte mówi, że powinien on krzepić serce człowieka i dodawać mu sił. Chleb towarzyszy nam prawie podczas każdego posiłku, jest prowiantem na długie podróże. Po grzechu pierworodnym Bóg powiedział do Adama: W pocie oblicza twego będziesz pożywał chleb (por Rdz 3,19). A najdroższy Zbawiciel nauczył nas się modlić tymi słowami: Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj. Mówił też: Nie samym chlebem żyje człowiek, lecz każdym słowem, które pochodzi z ust Bożych (Mt 4,4). Więcej, nasz Pan Jezus Chrystus dokonał cudu rozmnożenia chleba na oczach tysięcy ludzi. A potem powiedział: Ja jestem Chlebem żywym, który zstąpił z Nieba. Jeśli kto spożywa ten Chleb, będzie żył na wieki (J 6,51). A czym jest Najświętsza Eucharystia? To chleb konsekrowany przez kapłana podczas Mszy Świętej. To prawdziwe Ciało naszego Pana Jezusa Chrystusa!

W epoce Średniowiecza ludzie byli bardzo świadomi symboliki chleba, co znajdowało odzwierciedlenie w pięknych ceremoniach, także religijnych, odprawianych w całej chrześcijańskiej Europie. Bł. August Czartoryski (1858–1893) tak opisywał uroczystość, która miała miejsce w klasztorze tynieckim, gdzie z pszenicy nowych zbiorów wypiekano pierwszy bochen chleba: Robiono go w Tyńcu, a opat był przy tym. Później opat wziął ten chleb i z senatorami, biskupami i pierwszymi dygnitarzami udawał się na Wawel do króla. Władca schodził aż na dół Wawelu i tam dzielił się tym chlebem najpierw z opatem, następnie z senatorami i biskupami. Król to czynił, by jako władca ludu rolniczego uczcić chleb. Dopiero po tej ceremonii wolno było jeść w całym kraju nowy chleb. (Ks. Bronisław Kant SDB, Pięć wiosen bł. Augusta Czartoryskiego, str. 249).

Należy też dodać, że nawet dla wielu pogan – na przykład starożytnych Rzymian – chleb był świętym pokarmem. A dzisiaj, w naszej w dużej mierze pogańskiej cywilizacji, jak traktowany jest chleb? Ilu katolików myśli o szacunku dla niego? Prawdą jest, że w niektórych polskich domach zachowała się piękna tradycja czynienia nożem znaku krzyża na chlebie przed jego pokrojeniem na śniadanie. Są to jednak pozostałości po dawnych, średniowiecznych tradycjach, które, niestety, zostały zapomniane na przestrzeni wieków…

Wróćmy do tych pięknych tradycji!

Leonard Przybysz

PS Wstrzemięźliwość jest cnotą, a jedzenie z umiarem znamionuje człowieka prawdziwie kulturalnego. Natomiast łakomstwo to wątpliwa „cnota” istot dalekich od kultury osobistej…