Święty Wawrzyniec należy do grona patronów niegdyś bardzo popularnych. Niestety, niewiele wiemy o jego życiu. Pochodził z Hiszpanii. Był zaufanym współpracownikiem Ojca Świętego Sykstusa II. Podczas prześladowań Kościoła wszczętych przez cesarza Waleriana, został aresztowany wraz z papieżem. Należy podkreślić, że towarzyszył Sykstusowi dobrowolnie, początkowo bowiem nie został rozpoznany przez strażników. Gdy urzędnicy dowiedzieli się, że Wawrzyniec był odpowiedzialny za majątek kościelny, zażądali, aby wydał pieniądze. Przezorny diakon rozdał je jednak wcześniej biednym, przewidując, że mogą dostać się w ręce pogan.

Sędzia postanowił wymóc na duchownym wydanie kosztowności za pomocą tortur. Kat położył Wawrzyńca na ruszcie, pod którym płonął ogień. Po pewnym czasie, mimo potwornego cierpienia, Wawrzyniec odezwał się do kata z żartobliwą uwagą: Widzisz, że ciało moje jest już dosyć przypieczone. Obróć je teraz na drugą stronę!

Wkrótce odszedł do Nieba. Był 10 sierpnia 258 roku.

Spieszący na męczeństwo

Przez swoją nieugiętość diakon Wawrzyniec zasłużył na szacunek chrześcijan. Stał się wzorem do naśladowania. Jako święty męczennik został ogłoszony patronem Rzymu. Jego wizerunki ozdobiły świątynie. Jeden ze starszych można oglądać we wnętrzu Mauzoleum Galii Placydii w Rawennie. Na wykonanej w V wieku mozaice Wawrzyniec został przedstawiony w momencie, gdy kroczy w kierunku płonącego rusztu, co symbolizowało jego gotowość na męczeństwo. Ważnym atrybutem św. Wawrzyńca w sztuce sakralnej jest narzędzie męki, czyli wspomniany wyżej ruszt.

W wiekach nam bliższych rzymski męczennik trafił także na cokoły kapliczek stawianych przy drogach i na ulicach miast. W Polsce najczęściej można je spotkać w Wielkopolsce i na Śląsku, ale występują także w Małopolsce.

W Myślenicach

W drugiej połowie XVIII wieku kapliczka z figurą św. Wawrzyńca stanęła w Myślenicach. Na postumencie ujętym dwoma wolutami umieszczono rzeźbę świętego, przedstawionego w stroju diakona, w dalmatyce, z manipularzem na lewej ręce, prawą podtrzymującego ruszt. Fundator kapliczki niewątpliwie chciał nawiązać do miejscowej tradycji, bowiem od XVI do XVIII wieku w pobliżu stał dwór wzniesiony przez kasztelana krakowskiego, a zarazem właściciela Myślenic, Wawrzyńca Spytka Jordana. Częścią kompleksu była kaplica pw. św. Wawrzyńca.

Niestety, w 1993 roku zabytkowa kapliczka uległa zniszczeniu. Uderzył w nią źle zaparkowany samochód ciężarowy.

Kilkanaście lat później władze miasta i gminy Myślenice postanowiły nawiązać do tradycji i postawić nową kapliczkę. Prace rzeźbiarskie powierzono artyście Janowi Funkowi. Nowy posąg przedstawia diakona ubranego w luźną dalmatykę, w prawej ręce trzyma on ruszt, zaś w lewej wykonaną z metalu gałązkę wawrzynu (lauru) – symbolizującą zwycięstwo.

14 sierpnia 2010 roku nastąpiło uroczyste poświęcenie kapliczki. Obecnie figura św. Wawrzyńca stoi przy skrzyżowaniu ulic Konopnickiej i Kasprowicza, a więc w pobliżu miejsca, gdzie stała dawna figura.

AK