Początki kultu Matki Bożej Szkaplerznej w Tomaszowie Lubelskim sięgają XVII wieku. Wedle przekazów, w 1652 r. nieznana osoba umieściła obraz Maryi w kaplicy św. Wojciecha. Od piaszczystego pagórka, na którym stała kaplica, miejsce nazywano „na Piaskach”. Obraz Tomaszowskiej Pani szybko został uznany za cudowny.

W 1656 r. wycofujący się spod Zamościa Szwedzi zniszczyli tutejszą kaplicę, a wizerunek Matki Bożej zabrali do obozu wojskowego. Żołnierz szwedzki wiózł go pod siodłem, ale kiedy padł mu koń, rozdarł go ze złości i porzucił. Zbezczeszczony obraz odnalazły i zabrały do domu dwie szlachcianki z Tomaszowa. Z czasem przeniosły się do Lwowa, zaś wizerunek umieściły w kaplicy kuśnierskiej lwowskiej katedry. I tu zasłynął cudami, których potwierdzenie stanowiły wota dziękczynne.

Gdy w Tomaszowie odbudowano zniszczoną przez Szwedów kaplicę, obraz wrócił na swoje dawne miejsce. Jeszcze raz na krótko opuścił je podczas wojen z Turkami, kiedy to mieszczanie przenieśli obraz do Zamościa.

 

Na początku XVIII wieku, wobec rosnącego kultu i zwiększającego się ruchu pielgrzymkowego, postanowiono wznieść „na Piaskach” murowany kościół. Jego fundatorem był kasztelan kijowski Józef Potocki, któremu ocalenie życia w czasie rozruchów wojennych uproszone zostało przed obrazem Tomaszowskiej Pani. Pieczę nad kościołem objął sprowadzony tu zakon trynitarzy.

Zakonnicy w białych habitach z niebiesko-czerwonym krzyżem na piersiach rozwijali kult Matki Bożej Szkaplerznej i opiekowali się bractwem szkaplerza świętego. Po kasacie zakonu przez cesarza Józefa II w 1783 r. cudowny obraz Matki Bożej Tomaszowskiej przeniesiono do modrzewiowego kościoła parafialnego p.w. Zwiastowania NMP, gdzie pozostaje do dziś. W XIX w. wizerunek Matki Bożej Szkaplerznej cieszył się czcią wśród katolików obrządku wschodniego i prawosławnych. O zdrowie dla swojej córki modliła się przed nim także pewna Żydówka. Została wysłuchana, a następnie przyjęła z całą rodziną chrzest.

W historii tutejszego sanktuarium niezwykle ważny był rok 1994, który w diecezji zamojsko-lubaczowskiej ogłoszono Rokiem Matki Bożej Tomaszowskiej. Koronacji Cudownego Obrazu dokonał wtedy bp Jan Śrutwa, pierwszy ordynariusz utworzonej dwa lata wcześniej nowej diecezji. Uroczystość odbyła się przy udziale 23 biskupów i ponad 60-tysięcznej rzeszy wiernych.

DMB

Redakcja dziękuje Pani Krystynie Buchcie za nadesłane materiały dotyczące sanktuarium i obrazu Matki Bożej Szkaplerznej w Tomaszowie Lubelskim.