Słowo kapłana
 
Czym jest ateizm?

W tej części Ksiądz Tomasz A. Dawidowski FSSP odpowiada na pytania związane z doktryną katolicką. Tym razem zastanowimy się, czym jest ateizm.

Czym jest ateizm?

Pytanie:Co to znaczy być agnostykiem? Pewien aktor mawiał: Nie będę odmawiał Różańca, jestem agnostykiem".

Odpowiedź: Stwierdzenie aktora dobrze ukazuje to, co on sam rozumie przez słowo „agnostyk": nie modli się, ponieważ nie uznaje wartości modlitwy, to znaczy zwrócenia się do Istoty Wyższej - Boga! - który może wspomagać nas w naszych potrzebach. Oczywiście, jak widać, jest to pewna forma ateizmu.
Jednakże mimo tego, jeśli chodzi o wymiar praktyczny, chociaż wszystkie formy ateizmu sprowadzają się do tego samego, należy dokonać między nimi pewnego zróżnicowania, aby móc lepiej zrozumieć różne typy mentalności, którą powinniśmy zwalczać. Ateista w dosłownym tego słowa znaczeniu - jak można wywnioskować z greckiego słowa, od ktorego pochodzi - átheos, gdzie a wskazuje na przeczenie, a theos znaczy Bóg - to ten, kto po prostu zaprzecza istnieniu Boga. Deklaruje tym samym: Bóg nie istnieje. Kiedy ktoś nie chce posuwać się tak daleko, stwierdza tylko, że Bóg wymyka się ludzkiej możliwości pojmowania. Taka osoba nazywa samego siebie agnostykiem. Także w tym przypadku pochodzenie słowa wyjaśnia jego znaczenie: agnostyk pochodzi z greckiego ágnostos, co znaczy: niepoznawalny, ten, którego nie można poznać, pojąć. Zatem, według agnostyka, rozum ludzki nie może osiągnąć wiedzy na temat istnienia Boga, co w praktyce oznacza przyzwolenie na prowadzenie takiego trybu życia, jakby Bóg nie istniał. Prowadzi nas to w nieunikniony sposób do konieczności przeanalizowania podstaw ateizmu, czy to w jego radykalnych przejawach, czy też w tej nieco złagodzonej formie, jaką jest agnostycyzm. Nie będziemy się w tym momencie zajmować dogmatem tak zwanego społeczeństwa pluralistycznego naszych czasów, wedle którego wszystkie kierunki myślenia są tak samo uprawnione i jednakowo dopuszczalne. Zobaczmy tylko, dlaczego stanowisko ateisty lub agnostyka jest nie do zaakceptowania.

Bóg jest poznawalny przez swoje dzieła

Księga Mądrości mówi wyraźnie, że „z wielkości i piękna stworzeń poznaje się przez podobieństwo ich Stwórcę" (13,5). Otóż to, jeśli nie możemy poznać Boga bezpośrednio, możemy dojść do Jego poznania poprzez Jego dzieła. Dlatego ta sama Księga Mądrości stwierdza, że "głupi już z natury są wszyscy ludzie, którzy nie poznali Boga: z dóbr widzialnych nie zdołali poznać Tego, który jest, patrząc na dzieła, nie poznali Twórcy, lecz ogień, wiatr, powietrze chyże, gwiazdy dookoła, wodę burzliwą lub światła niebieskie uznali za bóstwa, które rządzą światem."(13,1-2). Księga Mądrości komentuje również: „Jeśli urzeczeni ich pięknem wzięli je za bóstwa - winni byli poznać, o ile wspanialszy jest ich Władca, stworzył je bowiem Twórca piękności, a jeśli ich moc i działanie wprawiły ich w podziw - winni byli z nich poznać, o ile potężniejszy Ten, kto je uczynił" (13,3-4). I na zakończenie zdanie już cytowane: "bo z wielkości i piękna stworzeń poznaje się przez podobieństwo ich stwórcę (13,5)".