Pierwsza pewna wzmianka o obrazie Matki Bożej Grybowskiej pochodzi z 1607 roku, kiedy parafię w Grybowie koło Nowego Sącza wizytował archidiakon sądecki Jan Januszewski. Wcześniejsze losy wizerunku są obiektem debaty historyków sztuki, ale większość z nich datuje go na XIV lub XV wiek.

W sprawozdaniu z wizytacji ks. Januszewskiego pojawia się stwierdzenie, że obraz powstał „w ruskim stylu”. To nic dziwnego, biorąc pod uwagę, że został namalowany w czasach, kiedy Polska zaczynała rozwijać się terytorialnie na wschód, obejmując ziemie Księstwa Halicko-Wołyńskiego, skąd Rusini emigrowali na zachód, na spustoszone przez najazd mongolski obszary dzisiejszej południowo-wschodniej Polski. Dlatego obraz Matki Bożej Grybowskiej to klasyczna Hodegetria – najpopularniejszy typ bizantyjskiej ikony maryjnej, w której Bogurodzica trzyma na lewej ręce Jezusa, a prawą dłonią wskazuje Go jako cel naszej wiary.

W czasie potopu szwedzkiego obraz doznał znacznych uszkodzeń. Około 1700 roku płótno poddano kompleksowej konserwacji i w formie z tamtych czasów obraz istnieje do dziś. Matka Boża jest odziana w czarną szatę ze złotymi oblamówkami, a Jezus w czerwonym stroju trzyma w jednej ręce jabłko – symbol władzy królewskiej – drugą zaś wskazuje na Swoją Matkę. Pozłacane tło przedstawia motywy roślinne.

Obraz przeszedł kolejną, gruntowną konserwację w 1934 roku i mniejsze: w 1980 roku oraz w 2011 roku. Przez całą swoją historię aż do dzisiaj Grybowska Pani jest otoczona żywym kultem przez mieszkańców ziemi grybowskiej, a Jej obraz uważany za cudowny. Lista przypisywanych cudownych zdarzeń znajduje się w parafialnej Księdze Cudów. Niestety, wizerunek Matki Bożej Grybowskiej do dzisiaj nie został koronowany. Jest to wielkie marzenie mieszkańców Grybowa, które wciąż czeka na realizację…

Redakcja dziękuje Pani Małgorzacie Szeligiewicz z Grybowa za przesłanie materiałów dotyczących obrazu Matki Bożej Grybowskiej.