Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!

Drodzy Czciciele Matki Bożej Fatimskiej! Wszyscy pewnie spotkaliśmy się z ludźmi, którzy proszą o jałmużnę. Wydaje się nawet, że teraz potrzebujących jest coraz więcej. Z drugiej strony, w ten sposób spełnia się zapowiedź Pana Jezusa, którą wypowiedział na krótko przed Swą Męką: Ubogich zawsze mieć będziecie.

Oczywiście, mamy ubogich i… są oni dla nas błogosławieństwem, bo możemy im czynić dobro. W ten sposób mamy możliwość okazania miłości bliźniego, a także mamy szansę na odpuszczenie grzechów. We wczesnym chrześcijaństwie jałmużna, czyli wspieranie potrzebujących, była środkiem gładzącym grzechy, które nie wymagały, by je wyznawać przed kapłanem.

Czy jednak wszyscy proszący nas o wsparcie naprawdę na nie zasługują? Niektórzy robią to bardzo natarczywie. Nie powiem nic odkrywczego, ale bardzo wielu tzw. potrzebujących to ludzie, którzy z żebrania uczynili sposób na życie. Zresztą, tak było i jest od czasów wczesnego chrześcijaństwa. Już św. Paweł w Liście do Tymoteusza zachęca, by ten jako biskup wspierał wdowy, które nimi są naprawdę, a nie udają.

Spróbujmy więc zastanowić się, czy wszystkich proszących o jałmużnę mamy obowiązek wspierać pieniędzmi? Przede wszystkim, jałmużna powinna być udzielana roztropnie i z namysłem. Mamy obowiązek czynić dobro, ale to nie znaczy, że każdy może nas wykorzystywać. Jak już powiedzieliśmy, są ludzie, dla których żebranie stało się „zawodem”. Niewątpliwie, nie jest łatwe proszenie o jałmużnę i prawdziwie potrzebujący zwykle robią to bardzo nieśmiało. Ludzie naprawdę potrzebujący najczęściej kryją ten fakt i starają się prosić o pomoc tylko w ostateczności. Stąd naprawdę potrzebna jest „wyobraźnia miłosierdzia” i odnalezienie wśród naszych znajomych, sąsiadów albo ludzi, których spotykamy na ulicy, klatce schodowej i zaproponowanie im pożyczki, ewentualnego wsparcia (oczywiście, jeśli nas na to stać!). Miejmy na uwadze, że najczęściej oni nigdy nie zdecydują się poprosić nas o wsparcie.

Słyszałem o pewnej samotnej starszej pani, która straciła w wypadku jedyną córkę. Ta pani miała bardzo niską emeryturę, nie mogła kupić sobie nic dobrego na święta. Po pewnym czasie zainteresowała się nią sąsiadka. Oczywiście, nie dała jej pieniędzy, bo nie zostałyby przyjęte, ale starała się od czasu do czasu zrobić zakupy, kupić coś na świąteczny czas. Odpowiedzią były zawsze łzy wzruszenia i serdeczne „Bóg zapłać”. Ta starsza pani naprawdę była w potrzebie… Jesteśmy w jakimś miejscu publicznym, np. koło marketu. Podchodzi mężczyzna lub kobieta i prosi nas o pieniądze „na bułkę”. Bardzo często czuć od niej lub od niego alkohol. Jak wtedy postąpić? W żadnym razie chrześcijanin nie powinien nikogo od razu szufladkować jako pijaka i oszusta. Pierwszą rzeczą, jaką winniśmy potrzebującemu człowiekowi, jest właśnie dostrzeżenie w nim bliźniego.

Spróbujmy porozmawiać z tą osobą. Zapytajmy, czego potrzebuje. Jeżeli mówi, że jest głodna, wejdźmy do sklepu, kupmy jej coś do jedzenia. Jeżeli naprawdę jest głodna, przyjmie nasz dar z wdzięcznością. Jeżeli wyrzuci do śmieci, nie nasza wina. My próbowaliśmy pomóc. Oczywiście, najłatwiej jest takiemu człowiekowi rzucić parę groszy, żeby mieć czyste sumienie. Jednak to nie jest traktowanie człowieka jak brata, tylko jak natręta. Rzucając mu te parę groszy, być może tylko „umocnimy” go w nałogu albo w błędnym pojęciu, że można żyć na czyjś koszt. Nieraz taka przypadkowa rozmowa może doprowadzić żebrzącego do zastanowienia się nad swoim życiem. A nawet jeżeli po zaproponowaniu kupienia bułki, odpowiedzią będą wulgaryzmy, to trudno. Przynajmniej próbujemy…

Nie chcę przez to powiedzieć, że nigdy nikomu żebrzącemu na ulicy nie powinniśmy dawać pieniędzy. Czasem jest taka sytuacja, że nie mamy czasu na dłuższą rozmowę. Co wtedy? Myślę, że powinniśmy zwrócić uwagę na proszącego. Nigdy nie wiadomo, co go do tego pchnęło i jak naprawdę wygląda jego sytuacja. My od daru z paru złotych nie zubożejemy, a nigdy nie wiadomo, czy ten potrzebujący, choćby nawet „źle wyglądał”, naprawdę nie jest potrzebujący.

Dziś nawet bardzo uczciwi i spokojni ludzie mogą stać się bezdomnymi i żebrzącymi. Dlatego ostatecznie lepiej jest coś ofiarować, niż pozostać obojętnym. Ubogich mamy zawsze, ale już w Księdze Tobiasza ojciec mówił do swego syna, że jak będzie miał dużo, niech daje hojnie. Będzie miał mało, niech daje mało. (por. Tb 4,8).

Odwracanie się od potrzebujących prowadzi do zatwardziałości serca. I choć roztropnie należy udzielać jałmużny, to uważam, że lepiej dać się oszukać, niż stać się człowiekiem bez serca. Życzę wielu łask!

Ks. Adam