Mała wieś o wielkiej historii… Tak najprościej można opisać Rudy, niewielką miejscowość położoną na Górnym Śląsku – kilka kilometrów na północ od Rybnika. To tu w XIII wieku cystersi zbudowali potężne opactwo i przez ponad pięćset lat gospodarzyli z wielkim pożytkiem dla okolicznych mieszkańców. Kres ich działalności nastąpił wraz z kasatą zgromadzenia na początku XIX wieku. I choć po II wojnie światowej, dzięki cystersom z Mogiły, udało się odbudować polską prowincję zakonu, do Rud mnisi już nie powrócili. Pozostał po nich imponujący zespół klasztorny z kościołem i najcenniejszym skarbem – cudownym wizerunkiem Matki Bożej Pokornej.

Historia obrazu nierozerwalnie związana jest z cystersami, bo pojawił się tu wraz z nimi w połowie XIII stulecia. Od początku był on otoczony przez wiernych wielką czcią. Z zapisów historycznych dowiadujemy się również o niezwykle intensywnym ruchu pielgrzymkowym. Przybywali tu pątnicy z całego Śląska, a także z Małopolski i Czech, by przed obliczem Rudzkiej Pani wypraszać łaski. Jej kult znacznie wzmógł się w XVII wieku. Miało na to wpływ m.in. cudowne ocalenie klasztoru podczas wojny trzydziestoletniej.

Początek XVIII stulecia to czas, gdy Rudy przeżywały prawdziwą inwazję pielgrzymów. Z tego okresu pochodzi największa liczba wotów. Wtedy również wzniesiono dla obrazu osobną Kaplicę Matki Bożej. Kaplica mariacka to obecnie perełka śląskiej sztuki barokowej.

Kres ruchu pątniczego nastąpił po pruskiej sekularyzacji zakonu w roku 1810. Kult obrazu osłabł, ale nie zanikł. W 1945 roku kościół klasztorny spłonął, ocalała jedynie kaplica z cudownym obrazem. Był to dla mieszkańców znak szczególnej opieki Maryi nad tym miejscem.

Po wojnie świątynię odbudowano, władze komunistyczne zabraniały jednak ruchu pielgrzymkowego. Dopiero w roku 1974 biskup opolski zaliczył kościół do sanktuariów obchodzonego wtedy Roku Świętego. W 1995 roku natomiast świątynia została podniesiona do rangi sanktuarium diecezjalnego. Spowodowało to znaczne ożywienie kultu Rudzkiej Pani. Jej słynący łaskami wizerunek został ukoronowany przez Jana Pawła II w 1999 roku.