Rozważaniom nad Męką Pana Jezusa na Krzyżu w sposób szczególny poświęcony jest okres Wielkiego Postu. Istnieje jednak w kalendarzu liturgicznym inny dzień, w którym Kościół kontempluje krwawą ofiarę Zbawiciela. Jest nim święto Podwyższenia Krzyża Świętego, obchodzone co roku 14 września.

Geneza święta Podwyższenia Krzyża łączy się z odnalezieniem narzędzia Męki Pańskiej na kalwaryjskim wzgórzu w Jerozolimie. Stało się to z inicjatywy matki cesarza Konstantyna Wielkiego, św. Heleny, w roku 326.

Cezar Konstantyn to pierwszy władca Rzymu, który przyznał chrześcijanom wolność religijną i w końcu sam stał się wyznawcą Chrystusa. Jego pobożna matka (ochrzczona ok. 315 roku), wysłała do Jerozolimy misję, która odnalazła Krzyż Jezusa Chrystusa wraz z gwoździami i tablicą sporządzoną na polecenie prokuratora Piłata.

Cenne relikwie Drzewa Zbawienia podzielono na mniejsze części. Duży fragment pozostał w Jerozolimie. Na Golgocie cesarz kazał wznieść dwie wspaniałe świątynie: jedną poświęcono Zmartwychwstaniu Pana Jezusa, druga otrzymała wezwanie Męczenników, ale nazywano ją także bazyliką Krzyża Świętego. Uroczyste konsekracje obu miały miejsce 13 września 335 roku. Z czasem w tym dniu obchodzono święto Podwyższenia Krzyża. Ostatecznie przeniesiono je na 14 września, czyli na dzień, w którym po raz pierwszy cenną relikwię wystawiono uroczyście na widok publiczny.

Kościół czci Krzyż jako ołtarz, na którym Chrystus dokonał ofiary z siebie, otwierając w ten sposób ludzkości Niebo. Krucyfiks jest symbolem Męki Zbawiciela, ale także zachętą skierowaną do ludzi, by naśladując Ukrzyżowanego, sami pokutowali za grzechy własne i bliźnich. Taką wskazówkę zostawił nam sam Pan Jezus, mówiąc: Jeśli kto chce pójść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie krzyż swój i niech Mnie naśladuje (Mt 16,24).

Do 1960 roku Kościół 3 maja obchodził także święto Odnalezienia Krzyża, upamiętniające odzyskanie relikwii zrabowanej w 614 roku przez Persów. W wyniku reformy mszału zostało ono skasowane.

AK