Miejsca sakralne
 
Kolumna Trójcy Świętej w Bystrzycy Kłodzkiej
Adam Kowalik

Triumf Kościoła nad rewolucją protestancką, rozkwit baroku oraz powracające fale epidemii pustoszących Europę to czynniki, które zaowocowały pojawieniem się ciekawej formy wotywnych pomników-kapliczek, nazywanych także kolumnami morowymi. Wznoszono je w XVII i XVIII wieku jako wotum za uchronienie ludności przed chorobami czy innymi plagami, a także by uczcić zwycięstwo nad herezją. Kolumny ku czci Trójcy Przenajświętszej, Matki Bożej, ale także, choć rzadziej, innych świętych, znajdujemy w różnych miejscach Europy. Szczególnie licznie występują na terenie Austrii, Czech i Śląska.


Piękne kolumny Trójcy Świętej stoją na ulicach Wiednia, Kromieryża, Ołomuńca, Karlowych Warów itp. Także w Polsce nie brakuje tego typu obiektów. Do najpiękniejszych należy pomnik św. Trójcy w Bystrzycy Kłodzkiej. Trójkondygnacyjną grupę architektoniczno-rzeźbiarską wykonał w 1736 roku artysta Antoni Jörg z Kamieńca. Ufundował ją miejscowy rajca Kasper Rudolf Kleinwachter w intencji uchronienia miasta przed pożarem.


Monument wieńczy rzeźba Trójcy Przenajświętszej: Bóg Ojciec zasiada na tronie z chmur, prawą rękę wyciąga w geście błogosławieństwa, a lewą, z berłem, wspiera na globie ziemskim. Pod Jego prawicą rzeźbiarz umieścił Chrystusa ukazanego pod postacią Baranka Eucharystycznego. Niżej, na środku, wzlatuje w górę Gołębica – symbol Ducha Świętego. Z chmur tu i ówdzie wychylają się głowy aniołków.


Centralne miejsce drugiej kondygnacji zajmuje rzeźba Niepokalanej. Maryja stoi na kuli ziemskiej, przy czym prawą stopę opiera na księżycu. Złożone ręce świadczą, że modli się za ludzi. Nieco niżej artysta rozmieścił posągi przedstawiające najbliższych Maryi: św. Józefa (z siekierą ciesielską), św. Joachima (z ofiarnymi gołębiami) oraz zatopioną w lekturze św. Annę (w tylnej partii monumentu).


Na najniższej kondygnacji, w centralnym miejscu pomnika, widzimy postać św. Michała Archanioła z wzniesionym do uderzenia ognistym mieczem oraz tarczą. Lewą stopą książę chórów anielskich depcze obalonego na grzbiet smoka. Nieco niżej artysta umieścił trzech świętych orędowników: św. Floriana gaszącego pożar wodą wylewaną z dzbana, św. Jana Nepomucena trzymającego w ręku zamkniętą kłódkę (symbol tajemnicy spowiedzi) oraz św. Franciszka Ksawerego z krucyfiksem w ręku oraz zawieszonym na plecach kapeluszem z muszlami pielgrzymimi (w tylnej partii kolumny). Łatwo zauważyć, że wszyscy trzej święci są patronami, do których wierni modlą się, by prosić o ochronę przed nieszczęściami: pożarem (św. Florian), powodzią (św. Jan Nepomucen) i zarazą (św. Franciszek Ksawery).


Posąg Matki Bożej w otoczeniu licznych świętych to apoteoza ortodoksji katolickiej i znak jej zwycięstwa nad herezją. Protestanci odrzucali bowiem kult świętych i naukę o Niepokalanym Poczęciu Bogarodzicy. Kolumna w Bystrzycy z całym swoim przesłaniem ideowym zastępowała poniekąd kaznodziejów, którzy w dobie Kontrreformacji na ulicach miast i wsi głosili naukę katolicką. W symboliczny sposób wyobraża także Kościół walczący na ziemi.


Warto dodać, że trynitarny charakter pomnika rzeźbiarz podkreślił przez trójboczny i trójkondygnacyjny kształt cokołu, ustawienie trójkami figur świętych, a także aniołków, które przysiadły na gzymsie pod zespołem Trójcy Przenajświętszej.


Kolumna uznawana jest za najlepsze dzieło Antoniego Jörga. Imponuje zarówno pięknem, jak i rozmiarami – wznosi się nad płytą rynku na wysokość 10 metrów.

Spis treści:
UWAGA!
Przymierze z Maryją
WYSYŁAMY
BEZPŁATNIE!