Jednym z najsłynniejszych kresowych wizerunków maryjnych, który po ostatniej wojnie trafił na nowe, zachodnie rubieże naszego państwa, jest obraz Matki Bożej Klewańskiej.

Znawcy sztuki oceniają czas powstania wizerunku na XVI wiek. Prawdopodobnie został on przywieziony z Włoch w 1642 roku przez księcia Kazimierza Floriana Czartoryskiego, późniejszego prymasa. Trafił do jednej z siedzib rodowych Czartoryskich, Klewania na Wołyniu, gdzie umieszczono go w ołtarzu bocznym barokowego kościoła Zwiastowania NMP.

Z czasem okazało się, że w małym, wołyńskim kościółku więcej ludzi gromadzi się przed nowym obrazem niż przed ołtarzem głównym. Wieści o cudach za pośrednictwem Maryi odbierającej cześć w tym wizerunku szybko się roznosiły. Cudowność obrazu potwierdził nuncjusz apostolski Baptist de Rubeis, a do Klewania zaczęli przybywać pielgrzymi z całej Rzeczypospolitej.

W czasie II wojny światowej Wołyń stał się miejscem okrutnego ludobójstwa dokonanego na miejscowych Polakach przez ukraińskich szowinistów. Posługujący w tamtych latach w Klewaniu ks. Piotr Sąsiadek utworzył oddział polskiej samoobrony, który przez dwa lata skutecznie bronił miasteczka przed mordercami z UPA. Pod płaszczem Matki Bożej Klewańskiej skrywali się także uchodźcy z pobliskich powiatów; oni i mieszkańcy Klewania Jej opatrznościowej mocy przypisywali swoje ocalenie.

Katolicka parafia w Klewaniu istniała do maja 1945 roku, kiedy władze sowieckie wysiedliły jego polskich mieszkańców na tzw. Ziemie Odzyskane. Parafianie potajemnie zabrali cudowny obraz ze sobą, ukrywając go pod posłaniem chorej kobiety, dzięki czemu uniknęli kontroli na granicy… Po miesiącu podróży wizerunek trafił do Skwierzyny w dzisiejszym województwie lubuskim, gdzie z powodu terroru stalinowskiego ukrywano go przez kolejnych pięć lat. W 1968 roku obraz umieszczono w ołtarzu głównym kościoła św. Mikołaja, a 23 maja 1992 roku został intronizowany i koronowany. 22 maja 2021 roku świątynię podniesiono do rangi Sanktuarium Matki Bożej Klewańskiej.