Z Robertem Kawałko, prezesem m.in. Polskiego Instytutu Filantropii, twórcą kampanii dobroczynnych „Dobry Testament” i „Kilometry Dobra” rozmawia Janusz Komenda.
Na czym polega działalność prowadzonych przez Pana fundacji?
– Od 2015 roku prowadzimy kampanię „Dobry Testament”, której celem jest edukacja i zachęcanie Polaków, żeby spisywali testamenty póki czas, bo wynikają z tego rozliczne korzyści. Próbujemy przedstawić testament jako narzędzie zgody w rodzinie, wprowadzania dobrych relacji rodzinnych. Badania pokazują, że np. w Wielkiej Brytanii ludzie ze sporządzonym testamentem żyją średnio o 8 lat dłużej i ktoś powie, że to nie dlatego, że mają testament, ale testament jest właśnie znakiem pewnego stylu życia, który eliminuje obawę o to, co stanie się z naszym majątkiem po śmierci.
Skąd pomysł, żeby zorganizować taką akcję?
– W wielu krajach prowadzone są kampanie, które polegają na zachęcaniu ludzi do dokonywania zapisów testamentowych i dzielenia się zebranym majątkiem z organizacjami społecznymi. Te kampanie odnoszą duże sukcesy i stąd idea, żeby w Polsce też taka kampania była prowadzona. Jednym z bodźców jest też informacja, że w polskich bankach leży już kilkanaście miliardów złotych, które są niczyje, bo banki przyjęły czyjeś lokaty lub depozyty, a te osoby zmarły i nie zostawiły żadnej dyspozycji, co z tym zrobić. Często nawet rodziny czy potencjalni spadkobiercy nie wiedzą o tych pieniądzach.
Dlaczego w Polsce wciąż tak niechętnie rozmawiamy o testamentach i rzadko je spisujemy?
– Rozmawianie o testamencie jest wciąż w naszym kraju źle przyjmowane. Wielu myśli w taki sposób: Po co o tym rozmawiać, jeszcze coś złego na siebie ściągniemy. Tymczasem jest odwrotnie – jeśli ktoś zadysponował majątkiem sprawiedliwie, to wie, że po jego śmierci bliscy nie będą się kłócić i wydawać pieniędzy na adwokatów, a jego majątek będzie „pracował” na coś pożytecznego. Jak się wszystko dobrze poukłada, to ma się święty spokój i można się zająć pożytecznym spędzaniem czasu, a nie konfliktami.
Czy łatwo jest sporządzić ważny testament? Co jest do tego niezbędne?
– Trzeba umieć napisać tylko trzy zdania: po pierwsze – miejsce oraz aktualną datę, po drugie umieścić słowa: ja (imię nazwisko) powołuję do spadku po mnie następujące osoby (podać ich imiona i nazwiska) w następujących częściach (wpisać co im zapisujemy); można jeszcze dopisać jedno zdanie: oraz przeznaczam kwotę/składnik majątku dla organizacji (wpisać jej nazwę) albo na cel charytatywny (wpisać jaki). Wystarczy się pod takim dokumentem podpisać i już mamy testament gotowy. Jeśli wiemy, co chcemy komu dać, zapisanie tego zajmuje 10–15 minut.
Możemy też pójść do notariusza i on za niewielką opłatą 200–300 zł dopilnuje, żeby testament był napisany poprawnie i dodatkowo zarejestruje ten testament. Wtedy każdy notariusz może sprawdzić, znając PESEL, czy taki dokument istnieje.
Pamiętajmy też, że testament nie jest decyzją nieodwołalną. Możemy go zmienić nawet następnego dnia. Nieraz rozmawiałem z seniorami, którzy przekazali notarialnie mieszkanie swoimi dzieciom, a potem byli z niego wyrzucani do domu opieki społecznej, bo już nie mieli do niego prawa. Gdyby sporządzono testament, który można zmienić w każdej chwili, wtedy sytuacja byłaby bezpieczna, bo zapewniałaby nam przebywanie w naszym mieszkaniu do końca życia, a dopiero po śmierci przypadłoby ono spadkobiercy. Jeżeli ktoś u notariusza przepisał prawo do mieszkania swoim dzieciom, to już nie jest jego mieszkanie. Chodzi o to, żeby nie przekazywać prawa do lokalu, do domu, tylko zapisać go w testamencie i wtedy nikt nas z niego nie wyrzuci aż do śmierci.
A dlaczego warto zapisać część swojego majątku organizacji pożytku publicznego, charytatywnej, religijnej?
– Ważne, żeby ludzie, którzy chcą przeznaczyć część majątku dla takiej organizacji, znaleźli informacje, czy ona przyjmuje takie zapisy. Dla takich ludzi jest to przysługa, bo oni nie chcą, żeby dorobek ich życia poszedł na marne. Po co karmić banki leżącymi na koncie pieniędzmi, gdy można wspomóc organizację dobroczynną. Znam organizacje, które dzięki temu otrzymują w Polsce każdego roku kilka takich spadków. Są to przeważnie mieszkania, pola, domy i zwykle jest to spieniężane. Tylko zasada jest taka, że o tym zapisie powinni wiedzieć wszyscy spadkobiercy, żeby tego nie kwestionować!
Można powiedzieć na przykład swoim dzieciom: każdy z was dostaje równą część mojego majątku, ale kilkadziesiąt tysięcy macie wypłacić organizacji, którą wspierałam przez całe życie. Bardzo często dzieci mówią wtedy: mama 50 lat wpłacała na tę organizację, więc nic dziwnego, że przeznaczyła dla nich część majątku. Zgadzamy się na to, bo szanujemy wolę mamy. Tak jest w większości przypadków. Dlatego piszmy testamenty, ponieważ jest to znakomita okazja, by zrobić coś dobrego dla siebie i swoich bliskich, a może też pomóc komuś częścią majątku, którego przecież kiedyś nie będziemy już potrzebować.
Dziękuję za rozmowę.
Copyright © by STOWARZYSZENIE KULTURY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ IM. KS. PIOTRA SKARGI | Aktualności | Piotr Skarga TV | Apostolat Fatimy