Wychowanie w atmosferze chrześcijańskiej

Jednym z podstawowych warunków wychowania chrześcijańskiego jest panująca w domu rodzinnym atmosfera, w której dusze samorzutnie rozwijają się i wznoszą. Większy wpływ wywiera harmonijny zespół pozornie błahych faktów niż odświętne i uroczyste przemowy.

Religia nie jest zewnętrzną ozdobą ani ubraniem, które w każdej chwili można zdjąć lub włożyć, zależnie od okoliczności.
Trzeba, by atmosfera domu opierała się na wierze obejmującej i przetwarzającej wszystko. Atmosfera rodziny będzie chrześcijańska, jeżeli wyrazem religijności staną się nie formułki, nie zespół tabu, nie zrutynizowane postawy, ale duch, który wszystko przenika i pozwala przeżywać nadprzyrodzoną rzeczywistość po prostu, z zupełną naturalnością. W rodzinach chrześcijańskich, gdzie zmysł wiary przejawia się poszanowaniem świętości, a prawdy nadprzyrodzone są bliskie i przenikają całe życie codzienne, można mówić o zjawisku prawdziwej osmozy.

Gdy rodzice żyją według logiki swojej wiary, wszystko staje się jasne i proste; Chrystus jest Boskim Przyjacielem, o którym się mówi jak o kimś obecnym i kochającym; Matka Boska to Matka Jezusa i nasza Matka, Pośredniczka wszelkich łask; Kościół jest wielką wspólnotą, której przywódcy są szanowani, a wszyscy członkowie, nawet odlegli, uważani za braci; wydarzenia życia tej wspólnoty budzą żywe komentarze; jej historia jest znana; jej liturgia wnosi w rodzinę swój rytm radości i nadziei. Prawość, miłość w słowach i czynach, między wszystkimi i wobec wszystkich, czystość bez kompromisów, ale i bez pruderii zakorzeniają się wreszcie w obyczajowości, przynosząc wszystkim szczęście.

Trudno dziś wyobrazić sobie gruntowną pobożność chłopskich rodzin, z których wyszła Bernadetta (św. Bernadetta Soubirous przyp. red.), proboszcz z Ars czy Jan Bosko. Nic jej nie zakłóca i nic jej nie hamuje. Obejmuje ona dziecko już w kołysce, narzuca mu swoje automatyzmy, jeszcze zanim ujawni mu swoje uzasadnienia, radości i nadzieje. Nie można oczekiwać, by ten mały człowiek był zdolny z pełną świadomością i swobodą wybrać te obowiązki, tę wiarę i te praktyki. Rodzina ma niepozbywalne prawo dokonywania wyboru w imieniu dziecka. W miarę możności powinna je uchronić na przyszłość przed błędnym wyborem. A błędem jest tutaj zapomnieć o Bogu.

Lojalność w służbie Boga jest podstawowym warunkiem rozwoju życia religijnego w młodości. Największa krzywda, jaką można wyrządzić dziecku, to przyzwyczaić je do uznawania cnót chrześcijańskich za coś, o czym się mówi, ale czego się nie przestrzega. Chrześcijaństwo pozostaje wówczas tylko subtelnościami mowy przestaje być życiem.

Bądźmy realistami: nasze dzieci spotykać się będą nie tylko z przykładami autentycznego i konsekwentnego chrześcijaństwa. Nie bójmy się mówić im o tym i przestrzegać ich przed gorszeniem się lub zniechęcaniem z tego powodu. Nie możemy wyrobić w dzieciach faryzejskiej pogardy dla grzeszników. Przeciwnie, niech głęboko pragną, by Bóg oświecił niewidzących i dał siłę słabym. Nienawiść do grzechu powinna iść w parze z poszanowaniem i miłością grzeszników. To właśnie stanowi kamień probierczy wychowania ewangelicznego.

W niektórych rodzinach wieczorem, kiedy cała rodzina jest razem, czyta się wspólnie mały ustęp z Ewangelii, Historii Świętej czy komentarza liturgicznego związanego z nadchodzącym świętem.

Przez odmawiany wspólnie wieczorny pacierz spływa na rodzinę błogosławieństwo Boże, pod warunkiem jednak, że nie przerodzi się on w nudną i pustą rutynę. Istnieje wiele sposobów, by pacierz wieczorny stał się żywy, przystosowany do okoliczności, okresów liturgicznych, rocznic i rodzinnych trosk. Może on obejmować stałe modlitwy odmawiane wspólnie. Ważne jest jednak, by każdy brał w nim, na zmianę przynajmniej, czynny udział i by ta modlitwa stała się wyrazem szczerych uczuć.

W wielu rodzinach chrześcijańskich dzieci przed pójściem spać otrzymują zawsze błogosławieństwo od rodziców w postaci małego krzyżyka znaczonego na czole. Jest to wyrazem duchowej władzy ojca i matki rodziny, którzy w stosunku do dzieci są pierwszymi pełnomocnikami Boga.


* Ks. Gaston Courtois - "Rady dla rodziców" Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 1987, str. 24-26