Św. Tomasz z Akwinu
Złote rady Anielskiego Doktora, jednego z największych filozofów w historii Kościoła, udzielone w roku 1270 swemu uczniowi o imieniu Jan, do dziś zachowały swą aktualność.
Spytałeś mnie, Janie, jak nauczyć się czerpać ze skarbnicy wiedzy. Mam dla ciebie kilka rad.
• Nie nurkuj prosto do oceanu wiedzy. Toruj sobie drogę mniejszymi strumieniami. Najlepiej jest zaczynać od rzeczy łatwiejszych i dopiero potem zajmować się trudniejszymi. Radzę ci, abyś tak właśnie uczynił.
• Zanim zaczniesz mówić i zanim wejdziesz do komnaty – namyśl się.
• Ceń wysoko czystość sumienia.
• Nigdy nie zaniedbuj modlitwy.
• Z własnej woli pozostawaj w celi, jeśli chcesz znaleźć się w Bożej winnicy.
• Każdemu ukazuj radosne oblicze.
• Nie wtrącaj się w cudze sprawy.
• Nie bądź zbyt poufały, gdyż poufałość rodzi pogardę i stanowi pretekst do lekceważenia poważnych zadań.
• Pamiętaj, by nie przerywać innym ich wypowiedzi i działań.
• Nie marnuj czasu na czczą gadaninę.
• Idź w ślady ludzi dobrych i świętych.
• Nie skupiaj uwagi na osobie mówcy, lecz staraj się zapamiętać jego cenne słowa.
• To, co słyszysz i czytasz, musisz dobrze rozumieć.
• Jeśli masz wątpliwości, weryfikuj to, czego się dowiedziałeś.
• Staraj się gromadzić jak najwięcej wiadomości w tej małej biblioteczce, którą jest twój umysł. Musi się tam zmieścić tyle, ile się tylko da.
• Nie zajmuj się rzeczami, na których się nie znasz.
Jeśli zastosujesz się do moich rad, przez wszystkie dni twego żywota będziesz niczym krzew winny w winnicy naszego Pana, krzew, który wypuszcza młode listki i rodzi dobry owoc. Jeśli wypełnisz moje zalecenia co do joty, osiągniesz to, czego pragniesz.
John Cumming, Listy świętych do grzeszników, Instytut Wydawniczy PAX Warszawa 2003, s. 38–39.