Chełm to malowniczo położone miasto w województwie lubelskim, nad rzeką Uherką. Znajduje się tu jedno z najstarszych sanktuariów maryjnych w Polsce, z łaskami słynącym obrazem Matki Bożej Chełmskiej, od wieków otaczanej przez wiernych szczególnym kultem. Kościół „na górce”, jak powszechnie mówi się o bazylice pw. NMP, rzeczywiście góruje nad miastem. Według tradycji, już w X wieku stała w tym miejscu świątynia z ikoną słynącą z cudów. Obraz miał być przywieziony w 988 r. z Bizancjum do Kijowa przez cesarzównę Annę, wydaną za Włodzimierza I. Książę miał go rzekomo przenieść w 1001 r. do nowo zbudowanej cerkwi na górze chełmskiej. Po Unii Brzeskiej w 1596 r. znalazł się on pod opieką unitów. W 1651 roku król Jan Kazimierz sprowadził go do Warszawy, aby mu towarzyszył w wyprawach wojennych. Obecności tego szczególnego obrazu w obozie polskim przypisywano zwycięstwo monarchy pod Beresteczkiem.

W tym czasie Madonna Chełmska otrzymała nazwę Wojennej lub Czarnej Panienki, a obraz odbył peregrynację po znacznej części kraju. W 1738 roku sejmik chełmski podjął starania w Rzymie o zezwolenie na koronację obrazu. Trzy lata wcześniej rozpoczęto budowę nowej świątyni, która dziś góruje nad miastem. W 1765 r. za pozwoleniem papieża Klemensa XIII odbyła się uroczysta koronacja łaskami słynącego wizerunku. W okresie klęsk i rozbiorów Chełm i jego Góra dzieliły losy narodu.

Gdy w 1875 r. dekretem carskim dokonano kasaty parafii unickiej diecezji chełmskiej, katedra i święty obraz znalazły się w rękach prawosławnych. Rozpoczął się czas prześladowania unitów. Ustały wszelkie pielgrzymki. Katolicy nie mogli gromadzić się przed obrazem w kościele, ale czynili to na okolicznych polach. Za udział w takich nabożeństwach groziły surowe kary, ze zsyłką na Syberię włącznie. Kiedy nadeszła upragniona wolność, w 1919 roku na nowo otwarto kościół katolicki na Górze Chełmskiej. W bazylice nie było już niestety cudownego obrazu, który zabrali ze sobą prawosławni w 1915 roku, ewakuując się na Wschód wraz z cofającą się armią carską. W ołtarzu głównym umieszczono znalezioną na strychu świątyni kopię wizerunku Madonny. W 1938 r. wymieniono ją na replikę sporządzoną przez chełmskiego malarza Władysława Ukleję. Właśnie ten wizerunek koronował w 1946 r. biskup lubelski Stefan Wyszyński, późniejszy prymas Polski.

DMB
Redakcja serdecznie dziękuje Pani Zofii Mulińskiej z Chełma za przesłanie informacji na temat Cudownego Obrazu Chełmskiej Pani.